Przestępstwa i wykroczenia
przeciwko zabytkom
Przestępstwa i wykroczenia przeciwko zabytkom
Przepisy karne mają zastosowanie wtedy, gdy naruszone zostają najważniejsze zasady postępowania z obiektami dziedzictwa lub prawo własności. Zabytki, również te w prywatnych rękach, pozostają pod ochroną państwa, które dba o ich zachowanie dla przyszłych pokoleń w stanie możliwie niezmienionym, bez utraty cech, które świadczą o ich wyjątkowości.
Zagrożone karą są m.in.:
- zniszczenie lub uszkodzenie zabytku, nawet nieumyślne, w tym doprowadzenie do jego zniszczenia przez zaniedbania
- kradzież, przywłaszczenie lub paserstwo obiektu dziedzictwa
- okradanie miejsca spoczynku zmarłego, znieważanie zwłok, prochów ludzkich lub miejsca spoczynku zmarłego
- wywóz zabytku lub muzealiów za granicę bez urzędowego pozwolenia
- podrobienie lub przerobienie zabytku w celu użycia go w obrocie zabytkami
- świadome zbycie podrobionego lub przerobionego zabytku jako oryginału
- poszukiwanie zabytków ruchomych przy pomocy urządzeń technicznych i elektronicznych oraz sprzętu do nurkowania bez pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków
- niezabezpieczenie własnego zabytku przed uszkodzeniem, zniszczeniem, zaginięciem lub kradzieżą
- naruszenie nakazów i ograniczeń obowiązujących na terenie parku kulturowego
- utrudnianie dostępu do zabytku urzędnikom wykonującym swoje obowiązki
- niepowiadomienie o odkryciu przedmiotu mogącego być zabytkiem
- prowadzenie przy zabytku wpisanym do rejestru wymienionych w ustawie prac i badań bez pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków
- prowadzenie badań archeologicznych bez pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków
- umieszczanie bez pozwolenia na zabytku wpisanym do rejestru reklam, urządzeń albo napisów
- niewykonanie zaleceń wydanych po urzędowej kontroli wojewódzkiego konserwatora zabytków
- nieprowadzenie księgi ewidencyjnej przez firmę zajmującą się obrotem zabytkami
- utrudnianie postępowania w sprawie zwrotu zagranicznego narodowego dobra kultury
- nieprzekazanie dokumentów dotyczących zbrodni nazistowskich i komunistycznych oraz innych podlegających przekazaniu do IPN
Przestępstwa zagrożone są karą pozbawienia wolności, a za wykroczenia grozi kara ograniczenia wolności lub grzywny. W przepisach ujęto również czyny zagrożone administracyjnymi karami pieniężnymi, które nakłada wojewódzki konserwator zabytków lub minister, niezależnie od innych przepisów. Regulacje te dotyczą m.in. niewłaściwie prowadzonych prac przy zabytkach, utrudniania urzędnikom dostępu do zabytku czy niepowiadomienia ich o określonych zdarzeniach istotnych dla bezpieczeństwa zabytków.
